Проблемот со злоупотребата на сите форми на супстанци кои создаваат зависност, особено дрогата, а со тоа да поттикнеме здрав начин на живот, бидејќи зависноста влијае не само на лицето кое ја користи супстанцијата зависно, туку и на целото семејство и општеството како целина.
Синдромот на зависност е дефиниран како збир на физиолошки, бихејвиорални и когнитивни феномени во кои употребата на психоактивна супстанција или група на супстанции станува поважна за личноста од другите обрасци на однесување кои претходно имале поголема вредност. Психоактивните супстанции може да предизвикаат психолошка и/или физичка зависност и развој на толеранција.
Во месецот на борба против зависноста се одржуваат различни едукативни настани со цел да се подигне свеста за штетноста од конзумирањето на психоактивни супстанци, како и други видови на зависност.
Физичка и психолошка зависност
Физичката зависност се манифестира со синдром на повлекување (синдром на апстиненција), во кој се јавуваат непријатни физички промени по прекинот на внесот на една и/или повеќе психоактивни супстанци и психолошка зависност, која вклучува чувство на задоволство и желба да се повтори ефектот на психоактивната супстанција или да се избегне незадоволството предизвикано од неземање.
Зависности од супстанции
Зависноста се дели на суштинска и несуштинска (бихејвиорална) зависност. Суштинските зависности се стекнуваат преку употреба на психоактивни супстанции (дроги), хемиски супстанции кои делуваат на централниот нервен систем, што резултира со привремена промена во перцепцијата, расположението, свеста или однесувањето.
Ги делиме во две групи: легални (кафе, тутун, алкохол) и нелегални (марихуана, хашиш, ЛСД, амфетамин, метамфетамин, МДМА, кокаин и хероин, ГХБ…). Покрај овие, постојат и лесно достапни средства кои, доколку се злоупотребат, можат да имаат негативен психоактивен ефект, како што се лепила, ацетон, бензин и други лесно испарливи супстанции. Исто така, секоја неоправдана употреба на седативи, аналгетици… која нема оправдана медицинска употреба се смета за злоупотреба.
Зависност од коцкање и обложување
Зависностите од несупстанција (бихејвиорални зависности) припаѓаат на специфична група на ментални и бихејвиорални пореметувања и се дефинираат како зависности во кои консумирањето психоактивни супстанци е исклучено како причина за самата зависност.
Кога зборуваме за овој тип на зависност, најчесто мислиме на зависности од областа на коцкањето и обложувањето, зависноста од интернет, видео игри, порнографски содржини, шопинг итн . Служба за ментално здравје и превенција од зависности, Наставен институт за јавно здравје „Д-р Андрија Штампар“ ).
Што може да ни помогне да се откажеме од пушењето?
Секој има потреба од индивидуален пристап. Пушењето не е лесна навика, но секако можеме да се откажеме. Процесот на откажување зависи и од личноста на пушачот. За некои е полесно да се запре нагло, со цврста одлука, додека за други е подобар постепен пристап.
Некому му е потребна поддршка од група, па групната психотерапија е одлична за него, а некој е индивидуален, па затоа е корисно да се направи план и да се постават цели. Секогаш е добро да побараме некој од околината да не поддржи да се откажеме.
Добро е и да активираме некои запоставени хоби и склоности, но и да ја пресметаме финансиската добивка што ќе ја имаме со откажување од пушење. Исто така, треба да се подготвите за можни тешкотии во овој процес.
