Ако утрово се разбудивте, гледавте вести и се чувствувавте непријатно за војната во Украина, не сте сами. По две години страв и неизвесност околу пандемијата, војната е нешто на што никој не се надеваше, а експертите велат дека во овие околности негативните чувства се нормална појава.
Иако понекогаш се чини дека на проблемите и стресот им нема крај, сепак има начини да си помогнете себеси во тешките ситуации, но и на луѓето околу вас. За Би-Би-Си , неколку експерти советуваа како да се справите со секојдневните ситуации кои не се ни малку едноставни.
Како да си помогнете
Сосема е нормално да се чувствува страв и вознемиреност за она што го гледаме дека се случува во една европска земја, вели Алекс Бушил од организацијата за ментално здравје Мајнд.
„Природно е да бидеш вознемирен од она што го гледаме, немаше да бидеш човек да не беше“, рече тој.
Иако тоа не секогаш доведува до анксиозност, експертите се согласуваат на неколку клучни начини како да ја избегнете, а тие имплицираат – добро да се храните, да излезете, да го оставите телефонот, да се дружите со саканите и слично. Иако ова се прилично едноставни совети, тогаш кога сте под стрес може да биде корисно да ги спроведете.
Една од клучните работи е да се држите подалеку од лошите работи некое време.
„Одете каде што можете во моментот, без разлика дали тоа е спорт или прошетка со кучиња“, тврди Бушил.
Вториот чекор е да се фокусирате на самодисциплина со техники за кои знаете дека можат да ви помогнат.
„Направете пауза за ручек или играјте фудбал со вашите пријатели“, тврди тој.
Директорката за текстуална поддршка на Shout, Сара Кендрик, призна дека е особено загрижена за младите луѓе кои поголемиот дел од своето време го поминуваат на телефон и дека информациите им се достапни 24 часа на ден.
„Децата и младите секојдневно ја изразуваат својата загриженост за војната, а некои тврдат дека таа не им дозволува да заспијат навечер“, рече таа и додаде дека младите ноќи ги поминуваат будни, чекајќи ги најновите информации.
За да се потисне изложеноста на анксиозност, Кендрик препорачува да го исклучите телефонот навечер и да се трудите да се држите настрана од вестите.
„Секогаш велиме – обидете се да запомните што можете да контролирате, и секако можете да го контролирате количеството медиуми низ кои сурфаме и колку часови ќе спиеме“, рече таа.
Како можете да им помогнете на вашите деца
Првото нешто што треба да се знае е дека избегнувањето на оваа тема може да предизвика дополнително чувство на страв кај децата, вели Ана Лемче, психолог и советник за деца во Save the Children.
Професорката Вивијан Хил, од Британското психолошко друштво, препорачува да разговарате и да го прилагодите разговорот на возраста на детето.
На помладите, вели таа, едноставно може да им се покаже каде е Украина на мапата, за да разберат дека тоа се случува некаде далеку од нив. Обидете се да им дадете поконкретни информации на постарите, а тој тврди дека сте успеале кога ќе ги убедите.
„Обидете се да бидете што е можно пореални. Објаснете им дека во последниве години има војни низ светот кои се далеку од нас и дека тие не влијаеле на вас – тоа е добар начин да им помогнете на децата да го разберат нивото на ризик со кое се соочуваат „Децата сакаат да бидат сигурни дека се безбедни“, рече таа.
Кендрик истакнува дека децата разбираат кога самите родители се чувствуваат вознемирени, па затоа е важно возрасните да ја добијат потребната поддршка.
„Доколку самите сте многу вознемирени и вашето дете ви постави прашање, замолете го да го одложи разговорот за подоцна“, рече тој.
Тој тврди дека, дури и ако не ви се допаѓа, можете да најдете некој друг – партнер или член на семејството, кој може подобро да се справи со тоа и кој би можел да ви помогне.
Таа тврди дека е нормално да се чувствуваме потресени по пандемија, прашувајќи се кога ќе дојде периодот кога се ќе се стабилизира. Исто така, многу е важно да се воведе „заштитено време“ кога ќе бидете исклучени од изложување на вести.
„Советите што би им ги дал на децата се подеднакво релевантни и за возрасните. Треба да се потрудите да заштедите време во кое можете да се опуштите и накратко да избегате од грижите. Станува збор за сочувство кон сите, вклучително и вие самите“, тврди тој.
