Науката потврди: Галењето ублажува неколку здравствени состојби
Под услов да бидат меѓусебно прифатени и пријатни
Пријатниот допир на кожата го намалува ослободувањето на хормоните на стресот .
На луѓето им е потребен физички контакт за да останат здрави, а пријатниот допир помага и при болести: ја ублажува болката, депресијата и стравот. Ова го потврдува и науката.
Според резултатите од студијата, мета-анализа на податоците на повеќе од 10.000 луѓе, научниците дошле до заклучок дека допирите генерално имаат позитивен ефект врз здравјето – под услов да бидат заемно прифатени и пријатни.
Депресија и страв
Истражувачите од Бохум, Дуизбург, Есен и Амстердам покажаа дека допирот е особено ефикасен во ублажувањето на болката, депресијата и стравот.
Невробиолошкото објаснување е следново: Делот од мозокот каде се обработуваат кожните сензации е директно поврзан со амигдалата, позната и како центар на страв на мозокот – областа каде што стравовите се појавуваат и се обработуваат. Допирот го намалува ослободувањето на хемикалии кои предизвикуваат стрес.
– Тоа е дел од чувството на удобност и релаксација – вели професорот Мартин Корте, невробиолог од Техничкиот универзитет во Брауншвајг во интервју за АРД.
Исто така, пријатниот допир на кожата го намалува ослободувањето на хормоните на стресот адреналин и норадреналин – луѓето се смируваат, пулсот се забавува, а притисокот мерливо опаѓа.
Допирот е особено важен за предвремено родените бебиња. Нивните органи за дишење се сè уште недоволно развиени и нивното дишење може да престане до 20 пати во еден час. Потоа помага допир на стапалата или по должината на ‘рбетот – и бебето повторно почнува да дише.
Споредба со бебиња
Во одделот за интензивна нега за предвремено родени бебиња во болницата Асклепиос во северниот дел на Хамбург, тим од лекари предводен од педијатарот и специјалист за интензивна нега д-р. Сузане Шмитка прави се за да не дојде до вакви проблеми со дишењето.
Најважно е, секогаш кога е можно, децата да бидат во прегратките на мајката или таткото, наместо во инкубатор – иако тоа носи одредени ризици за предвремено родените бебиња кои се поврзани со бројни црева со медицински помагала.
Овој концепт на ран и чест контакт со бебиња, кои често тежат само неколку стотици грама, значително го намали бројот на итни случаи.
- Очигледно е дека оваа ситуација го стабилизира ритамот на дишење кај бебињата, па тие дишат многу подобро – забележува др. Шмитка.
Контактот кожа на кожа дополнително ја зајакнува врската помеѓу родителот и детето. Познат е методот „кенгур“, кој подразбира носење на новороденчето што поблиску до телото Во првите недели и месеци, интензивниот контакт со детето ги поставува темелите за здрав раст – и физички и психички.
А мета-анализата на истражувачите од Бохум покажува дека бебињата и малите деца имаат најздрава корист од допирот со нивните родители – допирите на персоналот во болниците не биле толку ефикасни.
Возрасните исто така го сакаат (претпочитаниот) допир на странци, дури и роботи
Кај возрасните, вели психологот и автор на студијата Џулијан Пахајзер, не е толку важно дали допирот доаѓа од познати или непознати лица, на пример за време на масажа. Клучот е да се активира лачењето на хормонот „гушкање“ – окситоцин.
- Се додека тој хормон се лачи, изгледа дека допирот секогаш позитивно влијае на здравјето. А хормонот почнува да се лачи веќе по 15 до 20 секунди контакт. Тоа не мора да биде масажа од 20, 30 или дури 60 минути – која многу луѓе не можат да си ја дозволат. Поважна од должината е зачестеноста на допирот.
Разгалување – не чини, вели невробиологот проф. Мартин Корте, бидејќи мозокот ја пренесува моторната програма потребна за самодопир до малиот мозок, што потоа ја намалува активноста во соматосензорниот кортекс.
Од друга страна, допирите од роботи, полнети играчки или перници докажано имаат позитивен ефект, иако не толку силни како човечките допири.
Мартин Корте објаснува дека луѓето реагираат на допири се додека тие се нежни и слични на оние што ги дава друг човек. И многу е важно допирите на роботот да не се целосно предвидливи.
Психологот Џулијан Пахајзер од Бохум гледа одлична можност во овие резултати. Со оглед на сè постарата популација и постојаниот недостиг на персонал во домовите за стари лица, ваквите помагала можат да бидат добар додаток за подобрување на здравјето на жителите на тие институции.
Сепак, Пахајзер советува дека тоа треба да го сторат оние кои имаат можност повремено да се гушкаат со пријателите или членовите на семејството. Не само за емоциите, туку и за здравјето.
